Эргиччи эрэй, төгүрүччү түрүлүөн
«Что-то явно назревает,
что-то очень нехорошее, и если оно
действительно произойдет, лучше,
чтобы тут были свидетели.
Я это знаю.
Я это чувствую.
Назревает гроза».
Стивен КИНГ.
-1-
«Дойдулаахпын диэн төннөр күннээх эбиккин дии. Yкчү ийэҥ курдук диэҕи сонуурга барбыккын. Куорат дьахтара, ама, дуу», – ыала Бороскуой итинник көрүстэ. Кини ити идэтэ. Тыла диэн үгэ-хоһоон, этиһэрэ-эйэргэһэрэ биир тэҥ эҕэлээх буолааччы. Тыла тымтык – эмээхсин уруккута уруккутунан. Арай аччаабыт, сирэйбит чарчыста сатаан баран хараара хаппыт. Көрөн истэн, ааттыын Чолбодук Бороскуой этэ буоллаҕа дии. Төһө да билигин уолан хаалбыт хараҕынан бу барыйан кэлбити эрэ арааран көрдөр, Yүлүйэҕэ кини кимнээҕэр күндү. Киһини өйдүүр буолуоҕуттан Бороскуой баар. Итинтиҥ, тылынан оонньообутун иһин туһата баһаам. Уруу-тайма куруук ыраах, ыалыҥ субу ыксаҕар баар. Ылсан-бэрсэн бэрт эйэлээхтик олордоххуна бэйэҥ абыраныаҥ. Бороскуойуҥ суһал көмө кэриэтэ. Өссө аһара баран иккис ийэтин курдук.
– Хайа, туох кэпсиэ, олоруу хайдаҕый?
– Ээ, биһиэхэ туох кэлиэй. Эйиэхэ, буо, дьэ!
– Миэхэ да барыта уруккутунан.
Итинник тылынан хаамыскалаһа түһээт, хардары-таары сонуннарын ыһа-тоҕо кэпсээтилэр. Бороскуой сэһэнин кэнниттэн барыта, орун-оннугар буола түстэ. Барытын биллэ, бэлэмҥэ мэҥэһиннэ. Хас эмэ сыл сүтэ сылдьан соччо ночоотурбатах. Кини кэнниттэн оччолоох буолбатахха дылы. Оҕо өттө улааппыт, кырдьаҕаһа аҕыйаабыт. Уруу малааһына да бамыыҥка – улахан сонуннара диэн ол. От буоллар оттонон испит, сүөһү-ас этэҥҥэ турбут, ким эрэ дьиэ туттубут, ким эрэ куорат диэки көспүт. Онно холоотоххо Yүлүйэ сэһэнэ кэмчи. Куорат олоҕун дьалхааннаах дииллэр да, онно эмиэ биир кэм биир буоллаҕа.
– Тымныы дьиэҕэ, соҕотоҕун буола-буола, ордууланан олордоххунуй, миэхэ киириэҥ этэ.
– Дьиэбин ахтыбытым бэрт. Бээ, сууйуом-сотуом – дьиэ дьиэнэн буола түһүө.
– Сөбө. Төрөөбүт дьиэҥ дии, олорумуна. Уонна эн да соҕотоҕун олоро үөрүйэх инигин, – ити өттүгэр Бороскуойдуун уруулуу курдуктар эбит.
Эмээхсин огдооботуйбута үйэ буолла. Саатар оҕо тутан хаалбатах. Син эрдэнэр диэн тугун билэ түстэҕэ дии. Yүлүйэ үчүгэйин үчүгэй – ханыытын буларын ааста.
– Бэйи эрэ, сааһыҥ хас буолла, ээ?
– Саас ыраатта, Бороскуой, түөрт уоммун быйыл туолабын.
– Ыы, тоойуом, ол диэн саас үһү дуо!
Манна барыта уруккутунан. Олох аа-дьуо устар курдук да, дьыл-хонук биллибэккэ ааһар. Кэллэ-кэлээт көрсүтэлээбит дьоно бары кыччаан, кырыыланан хаалбыттар. Кинилэр эмиэ көрүү-истии бөҕө. Бу киэһэ ыал аайы ыстанара буолуо. Сонун ыаһы кэбис дииһиктэр дуо. Дьикти дии, хас сыл сырытта – ахтара диэн алааһа, саныыра диэн дьиэтэ-уота, тиэргэнэ, сирэ-дойдута, айылҕата. Өйүгэр оҥорон көрөр ойуутугар биир эмэ киһи баара дуу, суоҕа дуу. Бороскуой эрэ букунайа сылдьаахтыыр ини. Кылааһынньыктарыттан ким да манна суоҕун кэриэтэ. Атас-дьүөгэ эмиэ атын сири сирбит диэн эрдэхтэрэ.